Histrionisch persoonlijkheidstype - psychodynamisch profiel

Inna Boukreeva
19 aug
4 minuten om te lezen

Bijgewerkt op: 30 aug

Het histrionische persoonlijkheidstype is intens, hypersensitief en houdt van gezelschap. In tegenstelling tot het compulsief-obsessieve type, steunt het histrionische type op de rechterhersenhelft (die de linkerzijde van het lichaam aanstuurt).

Ze zijn impressionistisch, denken groots (van groot naar klein) en beschikken over een sterk imaginatief vermogen. Intelligente exemplaren combineren rijke artistieke en cognitieve kwaliteiten.

Freud beschouwde onderdrukking als het fundamentele mentale proces bij hysterie. Het histrionische psychotype maakt gebruik van onderdrukking, seksualisering en regressie.

In de Freudiaanse psychologie verwijst regressie naar een afweermechanisme waarbij een individu terugvalt naar een eerdere ontwikkelingsfase als reactie op stress of conflict. Dit houdt in dat men zich onbewust terugtrekt in een comfortabelere, kinderlijke staat om met overweldigende emoties of situaties om te gaan.

Soms onderdrukt een vrouw haar erotische verlangens vanwege incestueuze ervaringen, die weggedrukt en vergeten zijn. Zelfs als het narratief verzonnen is, kan hysterie worden verholpen via hypnose en suggestie.

Methode behandeling

Freud stelde dat een onderdrukte gebeurtenis, wanneer deze uit amnesie wordt gehaald via hypnose en herbeleefd met de oorspronkelijke emoties, kan leiden tot het verdwijnen van hysterie. Abreactie is in dit verband het therapeutische proces waarbij onderdrukte emoties, vaak verbonden aan traumatische herinneringen, worden losgelaten. Dit kan leiden tot een intense emotionele en soms fysieke reactie, waarbij de persoon de herinnering en bijbehorende gevoelens opnieuw beleeft. Abreactie wordt toegepast in therapieën zoals EMDR en hypnotherapie om trauma’s te verwerken en emotionele genezing te bevorderen.

Programma

Omdat het onbewuste programma bij het histrionische type bestaat uit angst, schuld en schaamte, voelen deze mensen zich snel overweldigd. Ervaringen die door anderen als normaal worden ervaren, kunnen voor hysteroïde mensen traumatisch zijn. Ze kunnen dissociëren zonder dat ze zich daarvan bewust zijn. Symptomen zoals eetbuien of hysterische uitbarstingen kunnen optreden wanneer cognitieve herinneringen ontbreken, maar het lichaam iets herinnert.

Er zijn gedragsmatige overlappingen tussen het histrionische en het dissociatieve psychotype. Veel psychologen beschouwen het hysteroïde type tegenwoordig als onderdeel van het dissociatieve spectrum.

🧠 Ontwikkeling en identiteit

Kindertrauma: Een vader die zijn vrouw en gezin als bezit beschouwt, vaak afwezig is.
Seksuele identiteit: Kan problematisch zijn.
In matriarchale gezinnen wordt een jongetje niet zelden homoseksueel.
Vrouwen krijgen vaak het innerlijke programma mee: mannen zijn sterk maar gevaarlijk, vrouwen zijn zacht maar zwak. Door zich te hechten aan een sterke man, ervaart zo’n vrouw een gevoel van eigenwaarde.

🧠 Gedrag en relaties

Wanneer een hysteroïde persoon manipuleert, gebeurt dit vaak uit een behoefte aan geborgenheid, acceptatie en zekerheid. Vrouwen met dit psychotype vallen vaak op machtige mannen. Een ander kenmerk is de neiging om te willen redden. Ze vallen soms op de verkeerde man in de illusie dat hij hen zal redden.

Het histrionische type lijkt op het narcistische in de wens om jong en mooi te blijven. Maar waar het narcistische type aandacht zoekt vanuit innerlijke leegte, zoekt het histrionische type aandacht uit angst voor exploitatie en afwijzing. Ze willen geaccepteerd worden.

Histrionische mensen met borderline trekken vaak psychopaten aan. In tegenstelling tot narcisten zijn ze warm en zorgzaam. Hun manipulatieve en exploitatieve kanten komen pas naar voren wanneer hun angsten worden geactiveerd.

Als histrionische type karakter pathologisch wordt, dan kunnen we praten over borderline en andere psychische stoornissen.

p.s. iemand met PTSS kan op een hystrionic psycho type lijken, maar is dat niet.

💃 Histrionische persoonlijkheid – psychodynamisch profiel

Een histrionische vrouw beschermt zichzelf door middel van infantiliteit. Als kind werd ze vaker geprezen om haar uiterlijk dan om haar persoonlijkheid. Ze had een vaak afwezige vader en een afhankelijke moeder.

Het histrionische type flirt veel en gebruikt seksualiteit als middel, maar wanneer het tot daadwerkelijke intimiteit komt, ontstaat er angst voor seks. Ze is sterk gefocust op haar uiterlijk - in tegenstelling tot een narcist heeft ze wél gevoel. Ze gebruikt haar uiterlijk als instrument om het leven te verkrijgen dat ze wenst.

Ze verschilt van een narcist door haar fleurige uitstraling. Waar de narcist streeft naar status en dure merken, wil de histrionische vooral flitsend en opvallend zijn. Het draait haar niet per se om merken, maar om aandacht en expressie.

🧠 Onderliggend trauma

Het trauma kan variëren: incest, verkrachting, of een emotioneel of fysiek afwezige vader (“hij werkte veel”). De moeder was afhankelijk, mogelijk narcistisch of zelf histrionisch. Op momenten dat het meisje aandacht van haar vader zocht, kwam de moeder ertussen — zij werd een concurrent van het kind.

De oedipale fase is niet afgesloten. Deze vrouw blijft psychisch een meisje, haar hele leven op zoek naar de liefde van haar vader. De moeder was zwak en klaagde over haar afhankelijkheid. Hierdoor ontwikkelde het meisje een seksualiteit die provocatief is, maar niet volwassen. Ze wil aandacht, bewondering, begeerte — maar geen seks.

Omdat ze in de oedipale fase is blijven steken, vocht ze als kind om erkenning: ze wilde dat haar vader zou zeggen dat ze een mooi meisje was. Die erkenning bleef uit. Haar seksualiteit kon zich daardoor niet volledig ontwikkelen. Ze blijft een kind in haar beleving van intimiteit: iedereen moet haar willen, maar niemand mag haar werkelijk aanraken.

👦 Histrionische mannen

Ook jongens die zonder vader zijn opgegroeid, of met een emotioneel onbereikbare vader, ontwikkelen vaak histrionische trekken. Als een jongen opgroeit in een vrouwelijke omgeving, met een moeder die veel klaagt, wordt de oedipale fase niet afgesloten. Hij zal zich als man altijd onvolkomen voelen.

Deze man richt zich sterk op zijn uiterlijk en seksualiteit. Hij flirt veel, danst, en lijkt qua gedrag op de vrouwelijke histrionische. Omdat hij als kind niet als man werd behandeld, zal hij zich voortdurend willen bewijzen — maar zich nooit volledig mannelijk voelen.