Het depressieve psychotype: waarom we deze mensen zo aardig vinden

In deze blog duik ik in één van de negen psychotypen die zijn afgeleid van de psychoanalyse: het depressieve psychotype. Dit type wordt vaak als bijzonder sympathiek ervaren, maar achter die vriendelijkheid schuilt een complex innerlijk landschap van schuld, verlies en zelfkritiek.

🧠 Wat kenmerkt dit type?

Mensen met een depressief psychotype doen hun uiterste best om behulpzaam en vriendelijk over te komen. Ze dragen een innerlijk programma dat hen vertelt dat ze weinig waard zijn. Dit is geen feit, maar een subjectieve overtuiging die diep geworteld zit in hun psyche.

🔍 Trauma als oorsprong

Veel van hun gedrag komt voort uit vroege trauma’s, zoals:

• Verlies van een liefdesobject (bijvoorbeeld een ouder)

• Vervroegde beëindiging van borstvoeding

• Gevoelens van gemis en afwezigheid van een belangrijke persoon

Deze ervaringen leiden tot een innerlijk script: “Het is mijn schuld dat ik het liefdesobject ben verloren.”

🧬 Twee varianten van depressieve karakters

1. Introjectieve depressie

• Zelfkritiek en perfectionisme

• Innerlijke overtuiging: “Ik ben slecht. Slechte dingen overkomen mij omdat ik ze verdien.”

• Kritiek wordt naar binnen gericht

  
  

2. Anaclytische depressie

• Sterke afhankelijkheid van anderen

• Focus op relaties en goedkeuring van geliefden

  
  
  
  

Depressieve psychotype komt vaker voor bij vrouwen (door rolverdeling)

Werk: vaak gericht op het helpen van anderen

🧷 Oorzaken en kenmerken

De oorsprong van dit psychotype ligt vaak in:

• Scheiding van ouders

• Verlating door een ouder

• Te vroeg stoppen met borstvoeding

• Introjectie van negatieve boodschappen (zoals “je bent dom” of “je bent het niet waard”)

Kenmerkend gedrag:

• Oraal gefixeerd: overmatig eten of drinken

• Kritiek wordt naar binnen gericht

• Gevoelens van schuld en verdriet

• Idealiseert anderen, heeft een negatief zelfbeeld

• Wordt als aardig ervaren omdat ze anderen niet bekritiseren

🗣️ Communicatieadvies

Wil je goed communiceren met iemand van dit psychotype?

• Lever geen directe kritiek.

• Ze kunnen lichte kritiek verdragen, omdat ze zichzelf toch al niets waard vinden.

• Je wint hun vertrouwen door hen te accepteren zoals ze zijn.

🧑‍⚕️ Voor psychologen en therapeuten

Bij introjectieve depressie is één vraag cruciaal: “Wie zegt dat?”   Deze vraag helpt om te achterhalen van wie de negatieve overtuiging afkomstig is ; vaak een ouder. In psychoanalytische termen spreekt men soms van “exorcisme”: het uitdrijven van destructieve innerlijke stemmen. Niet letterlijk, maar als metafoor voor het loslaten van schadelijke boodschappen uit het verleden.

⚠️ Belangrijk: we spreken hier over een psychotype, niet over een klinische stoornis. Dit is geen diagnose. Het doel is om mensen beter te begrijpen en effectiever met hen te communiceren.

❤️ Relaties en verbinding

Het depressieve psychotype kan zich met vrijwel elk ander psychotype verbinden. Bijvoorbeeld: het schizoïde type paart vaak met zijn eigen soort, daarover schrijf ik een andere keer.

Wil je meer leren over psychotypen en hoe je ze herkent in je omgeving? Volg me dan hier of op mijn website innaboukreeva.com voor nieuwe inzichten en praktische communicatieadviezen.